‘Een goed boek gaat verder dan zelfbevestiging, het geeft je ook nieuwe gedachten. Net dat loswrikken van je vaste manier van denken is waar het werk van de Duitse cultuurfilosoof Peter Sloterdijk om draait. Ik kocht het ooit voor mijn broer die in Australië woont. In de vlucht ernaartoe bleef ik er maar in lezen omdat ik het zo spannend en interessant vond – inhoudelijk, maar ook qua beelden.

Het dikke, tweedelige boek is niet makkelijk samen te vatten, maar als ik er iets mag uithalen, is het het verschil tussen cynisme en kynisme. Het eerste slaat op een houding waarbij je weet dat allerlei dingen niet goed zitten, maar je ze toch blijft doen, uit eigenbelang of vooringenomenheid. Daartegenover plaatst Sloterdijk kynisme, waarbij je, wars van heersende regels en aannames, gaat voor omkering en inzicht. Het lijkt me anno 2023 belangrijker dan ooit om oordelen en schijnbelangrijkheden af te pellen.

Dat doe je vooral door te luisteren. En door ogenschijnlijk kinderlijke vragen te stellen. Een kind is misschien naïef, maar kan wel wezenlijke dingen aanraken. Als volwassene leer je je neer te leggen bij “Het is wat het is”, maar Sloterdijk betoogt dat we ons beter wat vaker ‘kinderlijk’ zouden afvragen: “Maar waarom is het wat het is?”. En daarmee: “Kan het niet anders?”.

Mijn eigen levenshouding is er ook een van loswrikken. Zogezegd gearriveerd zijn vind ik oninteressant. Waarom zou ik blijven wandelen op paden die ik al ken? Ik ben niet bang dat ik die filosofie ooit kwijtraak, nee. Ik leef nu toch al behoorlijk lang en ik heb ze nog steeds. En mocht ik ze toch ooit dreigen te verliezen, dan zal Sloterdijks sleutelwerk me er meteen aan herinneren.’

Opgetekend door Katrien Steyaert voor dasKULTURforum Antwerpen.