lezen | leestip

Sachliche Romanze

Erich Kästner

genre
gedicht

uitgeverij
Atrium

verschenen
2007 (1928)

doelgroep
volwassenen

vertaling

gedichtbundel
Sachliche Romanzen: Gedichte über die Liebe und andere unvermeidliche Dinge

06|02|21

Kästner voor volwassenen ontdekken

Hoe ik Erich Kästner voor mezelf ontdekte:

Onlangs zag ik de film Erich und der kleine Dienstag op de Duitse televisie. De film voerde me terug naar Duitsland, in geografische zin. Het bracht me ook terug naar een Duitsland in een tijd toen ik er nog niet was, een Duitsland waartoe ik me soms zo moeilijk kan verhouden.

Erich is een elegante vrijgezel die lichtjes – vandaag zouden we zeggen – gestalkt wordt door een jonge lezer die hij naar een van zijn romanfiguren vernoemt. De twee worden vrienden. Ik kom veel te weten over het personage, de omstandigheden, de periode. Kleine Dinsdag wordt een grote vriend van de schrijver, wiens uitgever en joodse vrienden het land hebben moeten verlaten. Erich blijft in Duitsland en moet toezien hoe zijn boeken wordt verbrand. Kleine Dinsdag krijgt de hoofdrol in de zwart-witfilm Emil und die Detektive. De eindgeneriek van deze film bezorgde me kippenvel omdat ze duidelijk maakte dat drie vierde van de kinderen die erin meespeelden de oorlog niet had overleefd.

Ik kende Kästner alleen als auteur van de kinderboeken die mijn ouders lazen. Er stonden ook enkele satirische werken van hem op de ouderlijke boekenplank. Nu heb ik uit Bibliotheek Permeke de roman Der Gang vor die Hunde (Naar de haaien) uitgeleend. Ik wil de auteur voor volwassenen ontdekken en hem bladzijde per bladzijde uit de as trekken.

Het gedicht Sachliche Romanze wikkelt zich rond mijn hart elke keer als ik het lees. Elke keer als ik de op muziek gezette versie van Herman van Veen hoor, wil er iets in mij huilen.

Als sie einander acht Jahre kannten
(und man darf sagen: sie kannten sich gut),
kam ihre Liebe plötzlich abhanden.
Wie andern Leuten ein Stock oder Hut.

Sie waren traurig, betrugen sich heiter,
versuchten Küsse, als ob nichts sei,
und sahen sich an und wußten nicht weiter.
Da weinte sie schließlich. Und er stand dabei.

Vom Fenster aus konnte man Schiffen winken.
Er sagte, es wäre schon Viertel nach Vier
und Zeit, irgendwo Kaffee zu trinken.
Nebenan übte ein Mensch Klavier.

Sie gingen ins kleinste Café am Ort
und rührten in ihren Tassen.
Am Abend saßen sie immer noch dort.
Sie saßen allein, und sie sprachen kein Wort
und konnten es einfach nicht fassen.

leestip van
Isabel Hessel
vertaalster en bibliotheekmedewerkster