Als u Nordhausen op de kaart probeert te vinden, moet u niet langs de Duitse kustlijn gaan zoeken, maar uw blik op het midden van het land richten. Idyllisch gelegen in het middelgebergte van de zuidelijke Harz, bevindt zich Nordhausen aan de noordelijkste grens van Thüringen en ook vlak bij de voormalige Duits-Duitse grens. De stad, vroeger een vrije rijksstad, kan terugblikken op een lange, bewogen geschiedenis. Zwaar verwoest in de Tweede Wereldoorlog, gevormd door de Lutherse reformatie en na de Duitse eenmaking vooral gekenmerkt door de teloorgang van de plaatselijke industrie, heeft het stadje zich in de afgelopen jaren en decennia herpakt en telt nu een stevige 40.000 inwoners op zijn grondgebied.

De Roland, het boegbeeld van de stad, stond in de middeleeuwen symbool voor de vrijheid en eigen rechtspraak van de stad. Een replica van het grote standbeeld is direct aan het marktplein te vinden, het origineel in de inkomhal van het Neue Rathaus. Wanneer het Rolandsfest je in de zomer uitnodigt voor een heerlijk stadsgebeuren, ontwaakt de rustige districtsstad en bruist het in alle straten en steegjes van vreugde, concerten en evenementen.

Het bekendst is Nordhausen waarschijnlijk door haar heldere brandewijnen en sterke dranken zoals de Nordhäuser Doppelkorn. De populariteit van deze drank is vergelijkbaar met die van jenever, en tegenwoordig bestaan er ook verschillende smaken en soorten. Breng zeker een bezoek aan de Echte Nordhäuser Traditionsbrennerei en vergeet ook de tabakproductie niet die nauw met de stadstraditie verbonden is. Intussen is ze helaas stopgezet en voor het grootste deel naar Hannover verhuisd, maar voor wie geïnteresseerd is in dit legale genotmiddel en de verschillende manieren waarop het kan worden geconsumeerd, is een bezoek aan het zogenaamde Tabakspeicher een must. Voorzichtig met het proeven van de kauwtabak – voor zwakke ledematen kan die onverwachte gevolgen hebben!

Een duister hoofdstuk uit de geschiedenis van Nordhausen dat niet over het hoofd mag worden gezien, is het concentratiekamp dat vandaag Gedenkstätte Mittelbau-Dora wordt genoemd. Als subkamp van het beruchte concentratiekamp Buchenwald bij Weimar was Dora verantwoordelijk voor de productie van V-wapens en vliegtuigtechnologie. De gevangenen werden gedwongen ondergronds te werken in een uitgebreid stelsel van tunnels om Hitlers vergeldings- en zogenaamde wonderwapen te produceren. De tunnels en het subkamp kunnen vandaag nog steeds worden bezocht met een gids (op afspraak). Een bezoek ten zeerste aanbevolen.